KARDEŞ KATL-İ MESELESİ

Osmanlı Padişahları kendi kardeşlerinin ölüm emirlerini verdi mi?

Bütün Osmanlı Tarihi boyunca bu uygulama gerçekleşmese de  Evet Padişahlar kendi kardeşlerinin katilleri için fermanlar yayımlamışlardır çok tartışıla gelen bu meseleyi günümüz değer yargıları ve  persfektifin den değerlendirecek olursak hata etmiş oluruz.

Meseleyi değerlendirirken dönemin şartlarını ve iklimini muhakkak surette bilmek şarttır.   Padişahlar  kin   ve     nefretten   veya hutda

keyfiyetten kardeşlerini öldürmüş değillerdir.Devletin bütünlüğünün muhafaza edilmesi mutlak otoritenin tesisi ve toplumun menfaati için şahıslar feda edilir ilkesi ile hareket etmişlerdir. İlber Ortaylı bu konuyu yorumlarken;"Osmanlı hükümdarının kardeşi sizin kardeşiniz değildir. Kardeşinizle miras kavgasına tutuşmanız ayıp olabilir, kardeşinizi haksız yere dövmeniz gaddarlık olabilir ama Osmanlı hükümdarının kardeş sevgisi ve toleransının sınırlı olması gerekir. Çünkü memleketin veraset kurumları ve iktidar anlayışı bugünkü gibi oturmamıştır. Hatta Cengizhan'ın bile veraset anlayışında bizimkine göre çok yumuşak olduğu görülmektedir ama bu Osmanlı için mümkün olmayan bir şeydir."diyerek bu meseleyi gerekli bir müessese olarak yorumlamıştır.

 Dönemin şartları gereği uygulanmadığı taktirde ortada çok olumsuz örnekleri mevcuttur.Mesela Sultan I.Murad ın oğlu Savcı bey babasına karşı isyan etmiş Anadolu da Timur istilası ile başlayan Fetret devrinde Yıldırım Beyazidin evlatları  arasında baş gösteren mücadelede bir sürü masumun kanı akmış ve Bizansa nice tavizler verilmiştir.

Evlatlar arasında bölüştürülmüş Devletlerin akıbetide malumdur.Tuğrul Bey, Alparslan ve Melikşah dönemlerinde çok geniş ülkeleri elinde tutan Büyük Selçuklu Devleti, yine bu inanç ve gelenek dolayısıyla İran, Kirman, Konya, Halep ve Dımeşk Selçukileri adıyla beş parçaya ayrıldı. Bütün bu bölünmeler ne yazık ki ilk düşman ve ilk tehlike oluyordu. Özellikle komşu ülkelerde siyaseti iyi bilen idareciler, bu bölünmüş ve parçalanmış hanedanları birbirleri ile kapıştırmak da hiç zorlanmıyordu.

Bütün bu sebepleri daha detaylı inceleyip bu meseleyi daha sıhhatli yaklaşmak gerekmektedir...

Tarihe sevdalı bir muallim

Merhaba ben HeradotKağan. Tarihi seven bir birey olarak tartışmalı konulardaki araştırma ve bilgilerimi siz değerli okuyucularıma aktarmaktan keyif alacağım TarihMuallimim ’de yazmaya başladım.Yazılarımı sürekli okumak isterseniz TarihMuallimim’ı Facebook, Twitter, E-Mail veya RSS ile takip edebilirsiniz.